Wprowadzenie do systemów integrujących
Zaletą systemów integrujących jest uproszczenie sterowania – jedno oprogramowanie zarządzające, jeden interfejs użytkownika i konieczność przyswojenia tylko jednej instrukcji obsługi.
Poniżej kilka przykładów systemów integrujących, z którymi możemy zetknąć się w naszym życiu zawodowym czy prywatnym.
SCADA, czyli system informatyczny nadzorujący przebieg procesu technologicznego lub produkcyjnego
Supervisory Control And Data Acquisition (SCADA) jest systemem informatycznym nadzorującym przebieg procesu technologicznego lub produkcyjnego.
Jego główne funkcje obejmują zbieranie aktualnych danych (pomiarów), ich wizualizację, sterowanie procesem, alarmowanie oraz archiwizację danych. Wszystko w ramach konkretnego procesu produkcyjnego: od na przykład linii produkcyjnej cementu, aż do nadzoru produkcji energii w elektrowni atomowej. Są to specyficzne produkty wytwarzane na potrzeby konkretnych procesów.
BMS, czyli platforma integrująca systemy automatyki budynkowej
Building Management System (BMS) jest platformą integrującą systemy automatyki budynkowej (ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, zasilania, oświetlenia, elementów automatyki budynkowej, jak: windy, szlabany, bramy).
W ramach BMS mogą być integrowane również elementy systemów bezpieczeństwa (głównie kontrola dostępu). Systemy BMS najczęściej są dostarczane przez producentów elementów automatyki budynkowej, którzy w swoim portfolio posiadają również elementy (urządzenia) umożliwiające fizyczne podłączenie systemów innych producentów (za pomocą wejść/wyjść przekaźnikowych, LAN lub za pośrednictwem protokołów BACnet, MODBUS czy standardu komunikacyjnego OPC).
Typowe BMS dostarczane są przez producentów automatyki budynkowej. W wielu przypadkach producenci BMS, jako niezależny produkt, posiadają systemy SMS.
SMS, czyli platforma integracji systemów bezpieczeństwa zainstalowanych na terenie obiektu
Security Management System (SMS) jest platformą integracji systemów bezpieczeństwa zainstalowanych na terenie obiektu. W ramach SMS można nadzorować i sterować podsystemami związanymi z:
- bezpieczeństwem pożarowym: systemy sygnalizacji pożaru, systemy oddymiania, system gaszenia (Uwaga! sterowanie systemami pożarowymi możliwe jest tylko przez systemy posiadające odpowiednią certyfikację – w Polsce CNBOP-PIB),
- CCTV: telewizyjne systemy dozorowe,
- SSWiN - system sygnalizacji włamania i napadu, ochrona peryferyjna,
- PAS/DSO: Public Address System, system nagłośnienia ewakuacyjnego/dźwiękowe systemy ostrzegawcze,
- KD: kontrola dostępu, depozytory kluczy.
Niezależnie od zastosowanych rozwiązań, celem działania każdego SMS jest umożliwienie zarządzania bezpieczeństwem obiektu z jednego miejsca i z poziomu jednej aplikacji.
VMS, czyli platforma integrująca systemy telewizji dozorowej
Video Management System (VMS) jest platformą integrującą systemy CCTV, umożliwiającą zarzadzanie rejestracją lub wprost rejestrację na zasobach lokalnych lub sieciowych. VMS steruje również wyświetlaniem obrazów odtwarzanych i bieżących na wielu monitorach i stanowiskach.
Aktualnie dodawane są również mechanizmy inteligentnej detekcji różnego typu zdarzeń w obrazach, co pozwala na automatyzacje nadzoru, gdzie obsługa zajmuje się weryfikacją i przetwarzaniem wyfiltrowanych zdarzeń z nieprzebranych strumieni danych obecnych w systemie.
W ramach VMS można wyróżnić platformy firmowane przez producentów kamer, obsługujące w sposób bardziej zaawansowany tylko urządzenia własne i możemy je znaleźć w portfolio praktycznie każdego producenta sprzętu CCTV. Tego typu VMS umożliwiają jeszcze podstawową obsługę urządzeń CCTV firm trzecich za pomocą otwartych protokołów, jak ONVIF czy RTSP. Najczęściej są to produkty obsługujące niewielkie systemy (<100 kamer) w ramach jednej lokalizacji - ale nie jest to reguła.
źródło: opracowanie własne
Drugą grupą VMS są platformy produkowane przez firmy niezależne, umożliwiające zaawansowaną obsługę wielu, różnego rodzaju urządzeń CCTV pochodzących od różnych producentów przy pomocy fabrycznych protokołów komunikacyjnych, ale również otwartych protokołów.
Bardzo często producenci rozbudowanych platform VMS dodają również obsługę innych systemów zabezpieczenia technicznego, takich jak: kontrola dostępu czy SSWiN. Jest to obsługa na poziomie podstawowym, umożliwiająca odbieranie informacji z systemu takich jak np. rodzaj i miejsce alarmu z SSWiN czy informacje na temat użytej karty i użytkownika otwierającego określone przejście kontroli dostępu w celu powiazania tych danych z obrazem z kamery.
źródło: zdjęcie stockowe
W tej grupie produktów jest możliwość obsługi rozległych obiektów (bez górnego limitu urządzeń końcowych) z wieloma centrami zarządzającymi pracujących w rozproszonej strukturze, gdzie w ramach np. centr kryzysowych jest możliwość przejmowania sterowania poszczególnymi elementami systemu.
PSIM, czyli platforma do zarządzania systemami w ramach danego terenu
Physical Security Information Management (PSIM) jest platformą umożliwiającą kompleksowe zarządzanie systemami w ramach danego terenu (terytorium).
Prawdziwy PSIM pozwala na obsługę i sterowanie wieloma różnymi systemami: bezpieczeństwa, łączności, transportu itp. w ramach wspólnego interfejsu. Tego typu rozwiązania można znaleźć w zakładach przemysłowych, zakładach penitencjarnych, zakładach opieki zdrowotnej, przedsiębiorstwach transportu publicznego, portach lotniczych, jednostkach wojskowych, a także w obiektach infrastruktury krytycznej, centrach zarzadzania alarmowego czy kryzysowego dużych aglomeracji miejskich.
źródło: zdjęcie stockowe
PSIM nie zastępuje poszczególnych systemów, ale integruje systemy w ramach wspólnego interfejsu, dając dodatkowe możliwości wynikające z automatycznego powiadamiania o wykrytych zdarzeniach, uruchamianiu procedur, nadzorowaniu pracy operatorów i wielu innych.
PSIM są systemami przygotowywanymi na potrzeby danego klienta z uwzględnieniem szczegółowych preferencji oraz charakteru obiektu. Z uwagi na charakter pracy systemu, PSIM musi oferować duże bezpieczeństwo pracy (nieprzerwane działanie niezależnie od warunków), możliwość pracy w bardzo rozległej i różnorodnej strukturze (wiele systemów różnych producentów czy integratorów, często rozrzuconych na dużym obszarze) oraz jednocześnie bardzo czytelny i intuicyjny interfejs do pracy z użytkownikiem.
Łączenie systemów integrujących
Dla dopełnienia tego zestawienia należałoby wspomnieć o innych produktach, które są wynikiem łączenia wymienionych platform.
Bardzo popularne systemy inteligentnego domu to nic innego, jak system integrujący zawierający elementy BMS i SMS. Można również spotkać na rynku komputerowe systemy sterowania i nadzoru zawierające elementy SCADA, BMS i SMS. Potrzeby poszczególnych klientów wymuszają stosowanie nietypowych rozwiązań w dziedzinie integracji, dlatego pojawiają się czasami wersje znanych programów posiadające unikalne funkcjonalności.
Podsumowanie wprowadzenia do systemów integrujących
Jak widać na powyższych przykładach, rynek systemów integrujących jest duży i czasami trudno zdecydować się na konkretne rozwiązanie. Dlatego dobrze jest określić główne potrzeby klienta przed zaprojektowaniem i wdrożeniem systemu, aby uniknąć niepotrzebnych rozczarowań.
Przykładem może być nawet najlepszy system VMS, obsługujący tysiące kamer i dziesiątki węzłów, który nie sprawdzi się w systemie, gdzie konieczne będzie zarządzanie również systemami KD, SSP i SSWiN. Tak samo potężne narzędzie, jakim jest PSIM, może nie być dobrym rozwiązaniem dla obiektu, gdzie wystarczy SMS – patrząc przez pryzmat koniecznych do poniesienia kosztów wdrożenia.
Jak zawsze najważniejszy jest rozsądek, sondowanie rynku oraz zdefiniowanie potrzeb obiektu z perspektywy późniejszego użytkowania.
-------------------------------------------------------------
Autorem tekstu jest Sławek Staniak, Kierownik Projektu Telbud S.A., specjalista z zakresu systemów bezpieczeństwa i wdrożeń systemów integrujących klasy PSIM
