Jakimi cechami powinny charakteryzować się systemy integrujące urządzenia przeciwpożarowe? Część 3/5
Wykorzystanie wejść/wyjść dwustanowych do „twardo-drutowych” połączeń z centralami ochrony przeciwpożarowej
W dużych i rozbudowanych instalacjach wymagających zwiększonej niezawodności (np. w budynkach wysokościowych lub w obiektach obejmujących kilka budynków), równocześnie z integracją programową central SSP, oddymiających, gaszenia, itp. zalecamy stosowanie połączeń „twardo-drutowych” wykorzystujących wejścia/wyjścia dwustanowe.
Takie połączenia mogą być wykorzystywane do przekazywania do systemu integrującego zbiorczych sygnałów alarmu drugiego stopnia z poszczególnych stref pożarowych oraz sygnałów uszkodzenia central, jak też do wymuszania zmian scenariusza pożarowego, zwiększając w ten sposób bezpieczeństwo całego zintegrowanego systemu ochrony przeciwpożarowej.
Koncentratory interfejsów
Ważnymi elementami systemów integrujących urządzenia przeciwpożarowe są koncentratory interfejsów. Umożliwiają one podłączanie do systemu wielu oddalonych urządzeń, zlokalizowanych często w różnych budynkach. Koncentratory bazują zazwyczaj na modułowych sterownikach przemysłowych i są wyposażone w szereg interfejsów sieciowych Ethernet (miedzianych i światłowodowych) oraz portów szeregowych RS‑232/485/422 z optoizolacją, które wykorzystywane są do komunikacji programowej z integrowanymi urządzeniami oraz do połączeń systemowych.
Koncentratory powinny też posiadać możliwość zarządzania modułami wejść/wyjść dwustanowych, umożliwiającymi tworzenie rozbudowanych struktur akwizycji danych i sterowania na połączeniach „twardo-drutowych”. Bezpieczna i niezawodna komunikacja koncentratora z wieloma modułami, które są często instalowane w oddalonych zabudowach (szafkach), musi być realizowana zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach certyfikacyjnych systemu, np. poprzez ring magistrali RS-485 z wykorzystaniem kabla o odporności ogniowej PH90.
Sygnały przekazywane po protokołach komunikacyjnych
Programowa integracja systemów ochrony przeciwpożarowej powinna wykorzystywać dwukierunkową komunikację, która pozwala platformie integrującej na monitorowanie stanu poszczególnych elementów tych systemów oraz przekazywanie do nich komend sterujących zgodnie z funkcjonalnością protokołów komunikacyjnych udostępnianych przez centrale przeciwpożarowe.
W zależności od rodzaju centrali oraz funkcjonalności protokołu, system integrujący powinien w szczególności nadzorować następujące sygnały:
- alarmy pożarowe,
- uszkodzenie centrali,
- brak komunikacji z centralą,
- obecność zasilania (zasilanie sieciowe i bateryjne),
- stany stref pożarowych i oddymiania,
- stany linii dozorowych i sygnałowych,
- stany poszczególnych elementów nadzorowanych i sterowanych przez centralę (czujki pożarowe, ROP, sygnalizatory, wentylatory i klapy oddymiające, itp.),
- stany wejść-wyjść.
W zakresie komend sterujących do central powinno być możliwe przekazywanie w szczególności:
- potwierdzania alarmów pożarowych,
- kasowania alarmów pożarowych,
- blokownia poszczególnych elementów, np. czujek,
- wymuszenia stanu wyjść sterujących,
- zmiany scenariusza pożarowego,
- ustawiania centrali w stan testowy.
Oprogramowanie zarządzające SMS i PSIM
W celu umożliwienia równoczesnej integracji innych systemów ochrony technicznej, oprogramowanie zarządzające systemu integrującego urządzenia przeciwpożarowe powinno posiadać co najmniej funkcjonalność systemu SMS (Safety Management System), zapewniającego obsługę wszystkich rodzajów zabezpieczeń technicznych w ramach wspólnego interfejsu użytkownika.
Jednak najwyższe standardy obsługi i bezpieczeństwa, które są szczególnie ważne w zakresie systemów ochrony przeciwpożarowej, spełnia oprogramowanie klasy PSIM (Physical Security Information Management). Udostępnia ono zaawansowane mechanizmy zarządzania informacją i wspomagania podejmowania decyzji dla całego zintegrowanego systemu bezpieczeństwa w ramach danego terytorium, w tym procedury postępowania w sytuacjach alarmowych.
Stosowanie systemów integrujących z oprogramowaniem PSIM jest zalecane do zarządzania rozbudowanymi i rozległymi instalacjami ochrony przeciwpożarowej. W szczególności, kiedy instalacje ochrony przeciwpożarowej działają w powiązaniu z innymi instalacjami ochrony technicznej i urządzeniami wykorzystywanymi lub sterowanymi w stanie alarmu pożarowego. Również, kiedy zlokalizowane są w różnych budynkach i wymagają współdziałania operatorów na wielu stanowiskach obsługi.
Wykorzystanie formuł logicznych oraz sekwencji sterowniczych
Oprogramowanie zarządzające systemu integrującego urządzenia przeciwpożarowe powinno mieć możliwość definiowania sygnałów przy wykorzystaniu formuł logicznych. Ma to zastosowanie między innymi do wizualizacji zbiorczych sygnałów alarmowych oraz do generowania sygnałów, które są funkcją logiczną kilku zdarzeń sygnalizowanych przez nadzorowane systemy zabezpieczeń technicznych.
Rys. Przykładowy diagram funkcji logicznej zdarzeń A, B i C
Funkcjonalność umożliwiająca tworzenie sekwencji sterowniczych ma zastosowanie do sterowania grupami elementów w określonej kolejności, które może być inicjowane automatycznie w odpowiedzi na zdarzenie obiektowe lub ręcznie przez operatora.
---------------------------------------------------------
Piotr Chojnicki, dyrektor Pionu Wdrożeń Telbud S.A., specjalista w zakresie komputerowych systemów nadzoru i sterowania, zintegrowanych systemów zarządzania bezpieczeństwem i systemów automatyki
